hoàng lê nhất thống chí

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

Hoàng Lê nhất thống chí
皇黎一統志
Ấn phiên bản năm 2017 của NXB Trẻ Bạn đang xem: hoàng lê nhất thống chí
Thông tin cẩn sách
Tác giả	Ngô gia văn phái Xem chi tiết
Quốc gia	Đại Nam quốc
Ngày trừng trị hành	1804
Liên kết	Hoàng Lê nhất thống chí bên trên Wikisource

Hoàng Lê nhất thống chí (chữ Hán: 皇黎一統志), hoặc An Nam nhất thống chí (chữ Hán: 安南一統志), hoặc Lê quý nước ngoài sử (chữ Hán: 黎季外史) là cuốn tè thuyết văn xuôi ghi chép bằng văn bản Hán, nằm trong cỗ Ngô gia văn phái tùng thư của những người sáng tác nằm trong dòng tộc Ngô Thì ở xã Tả Thanh Oai, thị xã Thanh Oai, thủ đô.

Tác giả[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là 1 trong những cuốn tè thuyết lịch sử vẻ vang ghi chép theo đòi lối chương hồi, biên chép về việc thống nhất vương vãi triều ngôi nhà Lê vô thời gian Tây Sơn khử Trịnh trả lại Bắc Hà cho tới Vua Lê cho tới Lúc Nguyễn Ánh vượt qua Tây Sơn, thống nhất toàn quốc. Đây là kiệt tác ghi chép theo đòi thể chí - một lối văn biên chép sự vật, vụ việc, bởi một trong những người sáng tác kế tiếp tục nhau ghi chép, trong mỗi thời gian không giống nhau. Được sáng sủa tác trong vòng thời hạn nhiều năm từ lúc cuối Triều Lê quý phái đầu Triều Nguyễn (cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX). Toàn cỗ kiệt tác bao gồm đem 17 hồi.

Bảy hồi thứ nhất là phần chính biên bởi Ngô Thì Chí ghi chép, mươi hồi tiếp sau là phần tục biên, vô cơ đem 7 hồi được nghĩ rằng Ngô Thì Du ghi chép, còn 3 hồi sau cuối ghi chép đem đặc thù lẹo vá, lại sở hữu cả những vụ việc thời Tự Đức, tương truyền bởi Ngô Thì Thuyết (có người phát âm là Thiến), còn những ngôi nhà phân tích nghĩ rằng hoàn toàn có thể của một người sáng tác vô danh khác^[1].

Văn bản[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện ni phiên bản gốc chữ Hán không hề, và cũng không được xung khắc in. Người tớ thuế tầm được toàn bộ 12 dị phiên bản Hoàng Lê nhất thống chí bằng văn bản Hán đều ở dạng ghi chép tay:^[2]

• sáu phiên bản của Thư viện Viện Nghiên cứu vớt Hán Nôm, đem những ký hiệu

• A. 22/1- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Học Tống Công trứ, Trưng Phủ Công tục);
• A. 883 (in hình ảnh trong giấy tây, title Lê quý nước ngoài sử. Sơn Nam Thành Oanh thị xã Tả Thanh Oai Thiêm thư Ngô Thì Thuyến biên soạn, Long phi Kỷ Hợi niên (1899) hạ lục nguyệt thập ngũ nhật. Hàn lâm viện Thị độc sung Bắc kỳ Thống sứ phủ thực sự đệ ngũ hạng Lục sự Nguyễn Hữu Thường phụng lục);
• Vhv. 1542/1-2(tiêu đề An Nam nhất thống chí, phiên bản này nằm trong loại với phiên bản bởi Nguyễn Hữu Thường chép); Vhv. 1296 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí); Vhv. 1534/- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí, đem lốt ấn của Hoàng Xuân Hãn);
• Vhv. 1534/b (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Chỉ đem 8 hồi đầu, hồi loại 8 đang được chép dở), một phiên bản của Thư viện Quốc gia thủ đô (tiêu đề An Nam nhất thống chí, chỉ mất 7 hồi đầu);

• bốn phiên bản của Thư viện Thương Hội châu Á Paris, đem những ký hiệu

• HM. 2224(7) (tiêu đề An phái mạnh nhất thống chí, chép kể từ sách Ngô gia văn phái. Tập 7. Quyển 19-20, phần Học Tống Công di thảo);
• HM. 2134 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Học Tống Công trứ, Trương Phủ Công tục: phiên bản này chép kể từ phiên bản A.22 của Viện Nghiên cứu vớt Hán Nôm);
• Ms. b.21 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Gia Long tam niên Giáp Tý (1804) quý sầm uất sóc, Lê Cảnh Hưng Quý Mùi khoa Tiến sĩ Tả Thanh Oai nhân Ngô Thì Nhậm chỉnh sửa (tiêu đề An Nam nhất thống chí, Thiêm thư binh chương Học Tốn Công di thảo; đó là sách của Fonds Demiéville).

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Tác phẩm được ghi chép bên dưới dạng chương hồi, bao gồm 17 hồi^[3]. Tác phẩm hầu hết phản ánh cuộc giành chấp quyền lực tối cao trong những tập đoàn lớn phong loài kiến thời Lê mạt và trào lưu Tây Sơn.

Tác phẩm mô tả khoảng chừng rộng lớn 30 năm vào cuối thế kỷ 18, kể từ Lúc Trịnh Sâm đăng quang chúa (1767) đến thời điểm Nguyễn Ánh đăng quang vua (1802). Đây đó là quá trình thật nhiều dịch chuyển vô lịch sử vẻ vang nước ta, cả cơ cấu tổ chức xã hội phong loài kiến với mọi hình hài ý thức, tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp... hầu hết bị hòn đảo lộn và lắc trả tận gốc^[1].

Các hero chính[sửa | sửa mã nguồn]

Giá trị[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác văn xuôi thứ nhất đem quy tế bào rộng lớn của một cỗ sử thi đua. Tác phẩm có mức giá trị cả về mặt mũi văn học tập và sử học^[4].

Sử học[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là kiệt tác văn học tập đem một trong những tình tiết hỏng cấu, song người sáng tác là kẻ đương thời nên vẫn tế bào miêu tả khá sống động về những dịch chuyển vô xã hội phong loài kiến vào cuối thế kỷ 18. Những hero nằm trong đẳng cấp bên trên của xã hội phong loài kiến không hề là những thần tượng linh nghiệm, cao quý nhưng mà là tồn tại của việc suy bại. Trong triều đình, vua ko rời khỏi vua, phủ liêu, chúa ko rời khỏi chúa. Vua Cảnh Hưng cam Chịu đựng sinh sống bạc nhược, Trịnh Tông trở nên con cái rối của đám kiêu binh; Lê Chiêu Thống bị dân chúng đáng ghét vì thế buôn bán nước và chui luồn trước tướng mạo Tôn Sĩ Nghị ngôi nhà Thanh; hình hình ảnh giám quốc Lê Duy Cận được tế bào miêu tả là "bị thịt vào bên trong túi da"^[5].

Xem thêm: bản tự kiểm điểm cá nhân học sinh

Ngoài triều, quan lại lại, tướng mạo tá nhiều người lật lọng vô lương, không hề lưu giữ đạo vua tôi. Mai Doãn Khuê một vừa hai phải bày chước cho tới kiêu binh kết thúc lại chuồn cáo giác, Nguyễn Cảnh Thước công khai minh bạch yêu cầu chi phí mãi lộ và lột áo bào của vua Chiêu Thống bên trên đàng chạy trốn.

Hoàng Lê nhất thống chí còn phản ánh phần này cuộc sống đời thường của dân chúng thời Lê mạt: cuộc sống đời thường không tồn tại trật tự động, ko an toàn và đáng tin cậy, ko yên ấm trước nàn binh hỏa và nàn đói^[6].

Một phần rộng lớn nội dung kiệt tác phản ánh khá đậm đường nét về ngôi nhà Tây Sơn. Dù đứng bên trên lập ngôi trường cỗ vũ ngôi nhà Hậu Lê trái lập, những người sáng tác để nhiều sự sang chảnh so với lực lượng Tây Sơn nhưng mà tiêu biểu vượt trội là Nguyễn Huệ. Ông được tế bào miêu tả là 1 trong những "anh hùng hào kiệt", "dũng mãnh và tài giỏi cầm cố quân"^[7]. Trận Ngọc Hồi-Đống Đa tấn công xua quân Thanh cũng rất được kiệt tác phản ánh khá cụ thể.

Văn học[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác tự động sự lịch sử vẻ vang. Trên thực tiễn, kiệt tác ko không thay đổi thi đua pháp cổ xưa của phân mục như tế bào miêu tả nước ngoài hình hero theo đòi lối biểu tượng, ước lệ, nhưng mà đem những điểm sáng được những ngôi nhà phân tích Reviews là đậm sắc thái của Việt Nam^[7].

Ngôn ngữ vô kiệt tác là ngôn từ động, đem phong thái lối rằng dân lừa lọc nhiều hình tượng, nhiều lúc đem phô trương, phóng đại vui nhộn, không trở nên bó buộc theo đòi khuôn của Hán học tập, chính vì vậy nội dung đem mức độ mê hoặc đặc biệt quan trọng. Các ngôi nhà phân tích Reviews cực kỳ cao độ quý hiếm nghệ thuật và thẩm mỹ của đoạn hội thoại thân thiện Nguyễn Hữu Chỉnh và người em rể^[7].

Thành công lớn số 1 của tè thuyết này là thi công được những hero nổi bật phong phú và đa dạng, một vừa hai phải bao quát một vừa hai phải thâm thúy. Nhân vật lịch sử vẻ vang đem cuộc sống tâm tư phức tạp và số phận rõ ràng vô tổng hòa những quan hệ xã hội^[7].

Xem thêm: vẽ bác hồ và thiếu nhi

Dịch thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Sách và được dịch và xuất phiên bản rất nhiều lần. Theo trình tự động thời hạn có: phiên bản dịch của Cát Thành 1912, Ngô Tất Tố 1942 (tái phiên bản 1958), phiên bản dịch của Nguyễn Đăng Tấn - Nguyễn Công Liên xuất phiên bản năm 1950 bên dưới title Hậu Lê thống chí, phiên bản dịch của Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch xuất phiên bản năm 1964, tái mét phiên bản vô năm 1970; 1984; 1987 và được ngôi nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo xuất phiên bản tuy nhiên ở thể tinh lọc người sử dụng vô ngôi nhà ngôi trường. Tuy nhiên, những phiên bản dịch bên trên đều ko trung thành với chủ với nguyên vẹn tác, còn nếu như không nói tới phiên bản dịch của group Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch^[4][8].

Bản dịch của Ngô Tất Tố đem câu nói. văn trôi chảy được rất nhiều người hương thụ, tuy nhiên đơn thuần phiên bản dịch bay, một trong những câu hoặc đoạn bị vứt hẳn ko dịch. Ngoài việc tăng bớt, thay thế sửa chữa văn kể từ, dịch fake còn bố cục tổng quan lại kiệt tác, phân chia kể từ 17 hồi trở thành 21 chương, thực hiện cho tới kiệt tác như thể một phiên bản phóng tác^[4].                            

Nhóm Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch vẫn dịch lại kiệt tác trong mỗi năm 1960 bên trên lòng tin trung thành với chủ với nguyên vẹn tác. Bản dịch Hoàng Lê nhất thống chí được xuất phiên bản năm 1964, tiếp sau đó tái mét phiên bản chuyến hai năm 1970, chuyến 3 năm 1984 và chuyến 4 năm 1987. Hiện bên trên phiên bản dịch này cũng chính là phiên bản dịch cho tới văn phiên bản nằm trong thương hiệu in vô sách giáo khoa Ngữ Văn 9 của lịch trình dạy dỗ trung học tập hạ tầng hiện tại hành.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái (1987), Hoàng Lê nhất thống chí, Nhà xuất phiên bản Văn học tập. Kiều Thu Hoạch, Nguyễn Đức Vân dịch; Kiều Thu Hoạch trình làng.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]