sông nào

Bách khoa toàn thư banh Wikipedia

Sông là loại nước chảy thông thường xuyên kha khá ổn định tấp tểnh bên trên mặt phẳng châu lục những loại sông đa số đều sụp đổ rời khỏi biển; điểm tiếp giáp với biển cả được gọi là cửa ngõ sông. Trong một vài ba tình huống, sông chảy ngầm xuống khu đất hoặc thô trọn vẹn trước lúc bọn chúng chảy cho tới một cửa ngõ sông hoặc chống nước không giống. Các dòng sông nhỏ cũng hoàn toàn có thể được gọi là nhiều thương hiệu không giống nhau như suối, sông nhánh hoặc rạch. Không sở hữu một chuẩn chỉnh này nhằm gọi tên thường gọi cho những nhân tố địa lý như sông, suối,^[1] tuy nhiên ở một trong những vương quốc, xã hội thì người tớ gọi loại chảy là sông, rạch tùy nằm trong nhập độ dài rộng của chính nó.

Các dòng sông là 1 trong bộ phận cần thiết trong tầm tuần trả nước, nó là những bể thu nước kể từ nước mưa chảy tràn, tuyết hoặc nước ngầm và vận gửi những loại nước này rời khỏi biển cả.

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Thông thông thường, sông được chia thành nhị loại là sông chủ yếu và sông nhánh (hay nhánh sông). Sông đó là sông có tính lâu năm lớn số 1 hoặc sở hữu diện tích S lưu vực hoặc lượng nước rộng lớn nhất; sông nhánh là sông chảy nhập sông chủ yếu.

Phân loại theo gót bậc sông[sửa | sửa mã nguồn]

Ở cường độ cụ thể rộng lớn người tớ còn phân cấp cho sông: theo gót Horton–Strahler, những sông ở đầu mối cung cấp được đặt số 1. Hai sông cấp cho 1 nhập lại tạo nên trở nên một loại sông cấp cho 2. Một sông cấp cho 1 phù hợp với sông cấp cho 2 thì chỉ tạo nên trở nên sông cấp cho 2; tuy nhiên nhị sông cấp cho 2 nhập lại trở nên một sông cấp cho tía. Nghĩa là, nhị sông nên sở hữu nằm trong cấp cho thì hợp ý lại được trở nên sông sở hữu cấp cho cao hơn nữa một đơn vị chức năng. Cứ vì vậy đặt số cho tới cửa ngõ sông.

Theo địa hình[sửa | sửa mã nguồn]

Các dòng sông nhìn toàn diện hoàn toàn có thể phân trở nên sông chảy bên trên vùng sở hữu bồi tích hoặc sông chảy bên trên vùng sở hữu đá gốc hoặc lếu láo hợp ý. Các dòng sông chảy bên trên vùng sở hữu bồi tích sở hữu những lòng dẫn và đồng kho bãi bồi là vì bọn chúng tự động tạo nên trở nên sông chảy bên trên đá gốc tạo hình Khi loại sông xâm thực sâu sắc tách qua loa ngoài lớp trầm tích tiến bộ và tách nhập lớp đá gốc ở bên dưới. Quá trình này ra mắt ở những chống trải đời qua loa những loại dịch chuyển địa hóa học như thổi lên (làm tăng gradient của sông) hoặc ở những chống sở hữu bộ phận đá cứng thực hiện cho tới dòng sông dốc mà đến mức nó ko thể hội tụ những bồi tích tiến bộ. Sông chảy bên trên đá gốc thông thường đặc biệt không nhiều sở hữu bồi tích bên trên lòng của chúng; những vật tư này là đối tượng người tiêu dùng dễ dàng xâm thực trong tâm sông.

Các sông bồi tích hoàn toàn có thể phân loại theo như hình dạng kênh dẫn như uốn nắn khúc, bện đầu năm, long dong, móng ngựa,hoặc trực tiếp. Hình dạng của một con cái sinh sống bồi tích bị kiểm soát vì như thế những nhân tố như mối cung cấp hỗ trợ trầm tích, bộ phận vật hóa học, lưu lượng nước, thực vật nhập lưu vực sông và nâng lên lòng sông.

Thế kỷ đôi mươi William Morris Davis thể hiện một cách thức chu kỳ luân hồi xâm thực nhằm phân loại những dòng sông dự bên trên chừng "tuổi" của chính nó. Mặc mặc dù khối hệ thống phân loại của Davis vẫn hoàn toàn có thể nhìn thấy nhập một trong những sách lúc bấy giờ, sau những năm 1950 và 1960 nó càng ngày càng bị những căn nhà địa mạo học tập chỉ trích và ko đồng ý bởi cơ hội phân loại của ông ko dựa vào một fake thiết hoàn toàn có thể kiểm bệnh và bởi này được nghĩ rằng ko khoa học tập.^[2] Các ví dụ về phân loại sông của Davis:

• Sông trẻ: là 1 trong dòng sông có tính dốc, sở hữu không nhiều loại chảy nhánh và sở hữu loại chảy nhanh chóng. Các lòng dẫn của chính nó xâm thực sâu sắc trở nên tân tiến mạnh rộng lớn xâm thực ngang. Ví dụ như sông Brazos, Trinity và Ebro.
• Sông trưởng thành: là 1 trong dòng sông có tính dốc nhỏ rộng lớn sông trẻ em và sở hữu loại chảy lờ đờ rộng lớn. Sông cứng cáp có khá nhiều nhánh sông sụp đổ nhập và sở hữu lưu lượng to hơn sông trẻ em. Lòng sông xâm thực ngang to hơn xâm thực sâu sắc như sông Mississippi, Saint Lawrence, Danube, Ohio, Thames và Paraná.
• Sông già: là 1 trong dòng sông có tính dốc thấp và sở hữu tích điện xâm thực nhỏ. Các sông già cả đặc thù vì như thế những kho bãi bồi tụ như Hoàng Hà, sông Hằng, Tigris, Euphrates, sông bấm và Nile.
• Sông trẻ em lại: là sông có tính dốc lên tạo nên vì như thế sự thổi lên của những mảng thi công.

Địa hình[sửa | sửa mã nguồn]

Một loại sông chính thức bên trên một mối cung cấp (hoặc thông thường xuyên rộng lớn là 1 trong vài ba nguồn), theo gót một tuyến phố gọi là 1 trong loại chảy, và kết đôn đốc bên trên một hoặc nhiều cửa ngõ sông. Nước nhập sông thông thường bị số lượng giới hạn nhập một kênh, được tạo nên trở nên từ 1 lòng suối thân thiện nhị bờ. Tại những dòng sông to hơn, thông thường sở hữu một vùng lũ rộng lớn mênh mông được tạo hình vì như thế lũ lụt - nước tràn qua loa kênh. Lũ lụt hoàn toàn có thể đặc biệt rộng lớn tương quan cho tới độ dài rộng của kênh sông. Sự khác lạ này thân thiện kênh sông và vùng ngập lũ hoàn toàn có thể bị xóa nhòa, nhất là ở những chống khu đô thị điểm vùng ngập lũ của một loại sông hoàn toàn có thể được trở nên tân tiến thật nhiều vì như thế nhà tại và công nghiệp. Các loại sông hoàn toàn có thể chảy xuống núi, qua loa những thung lũng (vùng trũng) hoặc dọc từ đồng vì như thế và hoàn toàn có thể tạo nên hẻm núi.

Thuật ngữ thượng loại (hoặc thượng nguồn) dùng để làm chỉ thiên về mối cung cấp của loại sông, tức là ngược với vị trí hướng của loại chảy. Tương tự động, hạ loại (hoặc hạ lưu) tế bào miêu tả thiên về phía cửa ngõ sông, nhập ê lớp loại chảy lưu thông. Thuật ngữ miêu tả ngạn chỉ bờ phía trái theo phía loại chảy, hữu ngạn chỉ bờ phía bên phải.

Kênh sông thông thường có một làn nước, tuy nhiên một trong những loại sông chảy như một trong những làn nước link cùng nhau, tạo nên một loại sông bện. Các loại sông bện thoáng rộng hiện tại chỉ được nhìn thấy ở một trong những chống bên trên toàn toàn cầu,^{[ cần dẫn nguồn ]} như Đảo Nam của New Zealand. Chúng cũng xẩy ra bên trên những đồng cỏ và một trong những vùng đồng vì như thế sông to hơn. Sông Anastamose tương tự động như sông bện và khá khan hiếm. Chúng có khá nhiều kênh hình sin đem lượng trầm tích rộng lớn. Có đặc biệt không nhiều tình huống phân nhánh sông nhập ê một loại sông phân loại và loại chảy kết đôn đốc ở những vùng biển cả không giống nhau. Một ví dụ là sự việc phân loại của sông Nerodime ở Kosovo.

Một loại sông chảy nhập kênh của chính nó là 1 trong mối cung cấp tích điện sinh hoạt bên trên kênh sông để thay thế thay đổi hình dạng và hình dạng của chính nó. Năm 1757, căn nhà thủy văn học tập người Đức Albert Brahms theo gót kinh nghiệm tay nghề tiếp tục để ý thấy rằng trọng lượng chìm của những vật thể hoàn toàn có thể bị một loại sông mang theo tỷ trọng thuận với sức khỏe loại sáu của vận tốc loại chảy của loại sông.  Công thức này nhiều lúc cũng rất được gọi là luật của Airy.  Do ê, nếu như vận tốc của loại chảy tăng gấp hai, loại chảy tiếp tục tiến công nhảy những vật thể sở hữu trọng lượng ngập cấp 64 đợt. Trong những vùng lũ núi, trên đây hoàn toàn có thể được xem như là những kênh xói hao mòn trải qua những tảng đá cứng và tạo nên cát và sỏi kể từ sự huỷ bỏ của những tảng đá to hơn. Một thung lũng sông và được tạo nên từ 1 hình chữ U phủ băng thung lũng, thông thường hoàn toàn có thể đơn giản được xác lập vì như thế kênh hình chữ V tuy nhiên nó sẽ bị xung khắc. Tại thân thiện, điểm một loại sông chảy qua loa vùng khu đất phẳng lặng rộng lớn, uốn nắn khúc hoàn toàn có thể tạo hình trải qua sự xói hao mòn của những bờ sông và ngọt ngào và lắng đọng ở mặt mũi trong những khúc cua. Thông thường, loại sông tiếp tục tách đứt một vòng, rút ​​ngắn kênh và tạo nên trở nên hồ nước oxbow hoặc billabong. Các loại sông mang trong mình 1 lượng rộng lớn trầm tích hoàn toàn có thể trở nên tân tiến đồng vì như thế thường thấy ở mồm của bọn chúng. Các dòng sông sở hữu mồm ở vùng nước thủy triều đậm hoàn toàn có thể tạo hình cửa ngõ sông.

Trong trong cả loại sông, tổng lượng nước được vận gửi về hạ lưu thông thường tiếp tục là sự việc phối hợp của làn nước tự tại cùng theo với một lượng đáng chú ý chảy qua loa những đá và sỏi bên dưới mặt mũi nước bên dưới lòng sông và vùng ngập lũ của chính nó (được gọi là vùng hyporheic). Đối với tương đối nhiều dòng sông trong những thung lũng rộng lớn, bộ phận loại chảy vô hình dung này hoàn toàn có thể vượt lên trước quá loại chảy trông thấy được.

Luồng bên dưới bề mặt[sửa | sửa mã nguồn]

Hầu không còn tuy nhiên ko nên toàn bộ những loại sông chảy bên trên mặt phẳng. Các loại sông ngầm chảy ngầm nhập lỗ động hoặc lỗ động. Những dòng sông vì vậy thông thường được nhìn thấy ở những chống sở hữu trở nên tạo nên địa hóa học đá vôi. Các loại subglacial là những dòng sông bện lại chảy dưới mặt đáy sông băng và những tảng băng, được chấp nhận nước tan chảy rời khỏi ở phần bên trước sông băng. Do chừng dốc của áp suất bởi trọng lượng quá to của sông băng, những loại vì vậy thậm chí là hoàn toàn có thể chảy lên dốc.

Tính lâu lâu năm của loại chảy[sửa | sửa mã nguồn]

Một loại sông ko liên tiếp (hoặc loại sông phù du) thỉnh phảng phất chỉ chảy và hoàn toàn có thể thô nhập vài ba năm. Những dòng sông này được nhìn thấy ở những vùng sở hữu lượng mưa giới hạn hoặc chuyển đổi cao, hoặc hoàn toàn có thể xẩy ra bởi những ĐK địa hóa học như lòng sông rất đơn giản ngấm. Một số loại sông phù du chảy trong mỗi mon ngày hè tuy nhiên ko nên nhập ngày đông. Những loại sông vì vậy thông thường được nuôi chăm sóc kể từ những tầng chứa chấp nước đá phấn lấy lại kể từ lượng mưa ngày đông. Tại Anh, những dòng sông này được gọi là bournes và mệnh danh của bọn chúng cho tới những điểm như Bournemouthvà Eastbourne. Ngay cả ở những vùng không khô thoáng, địa điểm điểm loại chảy chính thức trong những loại nhánh nhỏ nhất thông thường dịch rời ngược loại nhằm thỏa mãn nhu cầu với lượng mưa và hạ lưu nhập sự vắng tanh mặt mũi của chính nó hoặc Khi thảm thực vật ngày hè sinh hoạt chuyển qua làn đường khác nước nhằm bay tương đối nước. Các loại sông thô thường thì nhập chống thô cằn thông thường được xác lập là arroyos hoặc những thương hiệu chống không giống. Các nước tan rời khỏi kể từ mưa đá rộng lớn hoàn toàn có thể tạo nên một bùn nước, mưa đá và cát hoặc khu đất, tạo nên trở nên sông trong thời điểm tạm thời.

Danh sách những sông[sửa | sửa mã nguồn]

10 sông lâu năm nhất thế giới[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm: hình nền máy tính màu xanh lá cây cute

Việc đo chiều lâu năm của một dòng sông đặc biệt khó khăn, phần nhiều bên trên vì như thế càng đo đúng mực rộng lớn thì các sông càng dài hơn nữa. Dường như, việc xác lập mối cung cấp và cửa ngõ sông cũng khó khăn, cũng chính vì phần đầu của khá nhiều sông chỉ là loại suối hoặc hồ nước các mùa hoặc váy đầm lội.

Đây là những số lượng trung bình:

1. Nil (6.650 km)
2. Amazon (6.400 km)
3. Dương Tử (Trường Giang; 6.300 km)
4. Mississippi–Missouri (6.275 km)
5. Obi–Irtysh (5.570 km)
6. Enisei–Angara (5.550 km)
7. Hoàng Hà (5.464 km)
8. Hắc Long Giang (4.410 km)
9. Congo (4.380 km hoặc 4.670 km)^[3]
10. Lena (4.260 km)

Những sông nổi tiếng[sửa | sửa mã nguồn]

Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Beyond the Bridges Life on American Rivers told by Riverlorian, Jerry Hay. indianawaterways.com for more information
• Jeffrey W. Jacobs. “Rivers, Major World”. Water Encyclopaedia.
• Luna B. Leopold (1994). A View of the River. Harvard University Press. ISBN 0674937325. OCLC 28889034. ISBN. — a non-technical primer on the geomorphology và hydraulics of water.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons nhận thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Sông.

• Sông bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
• River bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)